“Antigen Test Kit” คืออะไร

Antigen test kit (แอนติเจน เทสต์ คิท) คือ ชุดทดสอบโควิด-19 ที่รวดเร็วและสะดวกต่อการใช้งานโดยตรวจหาโปรตีนหรือแอนติเจนของเชื้อก่อโรคโควิด-19 โดยการเก็บตัวอย่างจากทางจมูกลึกถึงคอหรือเก็บจากลำคอ เหมาะสำหรับผู้สัมผัสโรคระดับความเสี่ยงสูงที่มีอาการ เพื่อคัดแยกตนเองออกจากผู้อื่นและติดต่อขอเข้ารับการรักษาหากมีการสัมผัสโรคระดับความเสี่ยงสูงแต่ไม่มีอาการ อาจใช้การทดสอบนี้ตรวจเบื้องต้น

สิ่งที่ควรรู้ก่อนตรวจ “Antigen Test Kit”

• ชุดตรวจใช้ได้แค่ครั้งเดียว ต่อหนึ่งคน

• การตรวจจับเชื้อได้ดีในผู้ที่มีอาการซึ่งมักจะมีเชื้อมาก แต่ถ้าไม่มีอาการเชื้ออาจจะน้อยจึงอาจตรวจไม่พบได้ในระยะแรกของการติดเชื้อ

• ชุดตรวจที่ใช้ต้องผ่านการประเมินและขึ้นทะเบียนกับ อย. แล้ว ควรซื้อจากสถานพยาบาลหรือร้านขายยาที่มีเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำการใช้งานที่ถูกต้อง

การใช้ชุดตรวจ ATK ว่าควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะชุดตรวจโควิดอาจได้ผลบวกปลอม อาจมาจากการปนเปื้อน ติดเชื้อไวรัส หรือขั้นตอนการตรวจไม่ถูกวิธี และจะไปรักษารวมกับผู้ติดเชื้อรายอื่น อาจจะทำให้ติดเชื้อไปด้วย จึงต้องตรวจ Rt-PCR ซ้ำก่อน และบางส่วนอาจมีผลลบปลอม ตรวจเป็นลบที่อาจมีเชื้อโควิดน้อยจนตรวจไม่พบเมื่อผลเป็นลบปลอม ก็ไปใช้ชีวิตปกติ ก็ทำให้คนอื่น ๆ เสี่ยงที่จะติดเชื้อไปด้วย

ข้อจำกัดของชุดตรวจ

• 1. ประสิทธิภาพของชุดตรวจคัดกรองการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19 แบบตรวจหาแอนติเจนด้วยตัวเองโดยใช้ก้านเก็บตัวอย่างสารคัดหลั่งข้างในโพรงจมูก (nasal swab) ซึ่งได้รับการประเมินตามวิธีการที่ระบุไว้ในคำแนะนำการใช้งานนี้เท่านั้น การดัดแปลงวิธีการดังกล่าวอาจทำให้ประสิทธิภาพของการทดสอบเปลี่ยนแปลง วัสดุจัดเก็บสิ่งส่งตรวจ (Viral Transport Media: VTM) อาจส่งผลต่อผลการทดสอบและสิ่งส่งตรวจที่ได้รับการสกัดเพื่อการทดสอบ PCR จะไม่สามารถนำมาใช้เพื่อการทดสอบได้

  2. ควรทำความเข้าใจและปฏิบัติตามคู่มืออย่างถูกต้องเพื่อให้การทดสอบและการอ่านผลมีประสิทธิภาพการทดสอบสูงสุด การเก็บตัวอย่างที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการทดสอบ การไม่ปฏิบัติตามกระบวนวิธีข้างต้นอาจทำให้ได้ผลการทดสอบที่ไม่ถูกต้อง

  3. ชุดตรวจคัดกรองการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) แบบตรวจหาแนติจนด้วยตัวเองโดยใช้ก้านเก็บตัวอย่างสารคัดหลั่งด้านใน (nasal swab) เป็นการใช้วินิจฉัยในหลอดทดลองเท่านั้น เพื่อเป็นการระบุการมีอยู่ของแอนติเจนของเชื้อ SARS-COV-2 ในสิ่งส่งตรวจ

  4. ผลการทดสอบที่ได้จะต้องไม่ถูกใช้เป็นเกณฑ์ในการวินิจฉัยการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) เพียงอย่างเดียว แต่จำเป็นต้องมีประเมินผลร่วมกับอาการทางคลีนิคและผลการทดสอบทางห้องปฏิบัติการอื่น ๆ

  5. ชุดตรวจนี้เป็นการทดสอบเชิงคุณภาพ ค่าเชิงปริมาณหรือการเพิ่มขึ้นของคำความเข้มชันของแอนติเจน SARS COV2 จะไม่สามารถระบุได้จากการทดสอบนี้

  6. หากผลการทดสอบเป็นลบหรือผลไม่ถูกต้อง (ไม่เกิดปฏิกิริยา) แต่ยังมีอาการทางคลีนิคอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ แนะนำให้ทำการเก็บตัวอย่างจากผู้ป่วยใหม่และทำการทดสอบอีกครั้ง หรือทำการทดสอบด้วยวิธีทางด้านอณูพันธุศาสตร์ (real time RT-PCR) เพื่อขี้ขาดผลการติดเชื้อ

  7. การทดสอบอาจจะแสดงผลเป็นลบได้ในกรณี ความเข้มชันของแอนติเจนของเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID- 19) ในตัวอย่างต่ำกว่าขีดจำกัดชั้นต่ำของการทดสอบ

ก) ความเข้มข้นของแอนติเจนของเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) ในตัวอย่างต่ำกว่าขีดจำกัดขั้นต่ำของการทดสอบ

ข) ช่วงเวลาในการเก็บตัวอย่างหลังจากการติดเชื้อ ไม่ได้เก็บตัวอย่างในเวลาที่มีการติดเชื้อสูงสุด (ความเข้มชันของเชื้อไวรัสสูงสุด) เพื่อทำการทดสอบ ดังนั้น การเก็บตัวอย่างของผู้ป่วยคนเดียวกันในเวลาที่ต่างกันสามารถหลีกเลี่ยงการเกิดผลลบเทียมได้

• 8. ผลการทดสอบที่เป็นลบ ไม่สามารถตัดสินได้ว่าไม่มีการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีการสัมผัสกับเชื้อไวรัส การวินิจฉัยโรคด้วยเทคนิคทางด้านอณูพันธุศาสตร์ (real time RT-PCR) จะเป็นการตัดสินผลการติดเชื้อ SARS-CoV-2

  9. ความแม่นยำของการทดสอบขึ้นอยู่กับคุณภาพตัวอย่างที่ถูกเก็บ ผลลบเทียมอาจเกิดจากการเก็บหรือเก็บรักษาตัวอย่างที่ไม่เหมาะสม

  10. การทดสอบที่เป็นบวกอาจเกิดจาการติดเชื้อชนิดอื่นๆที่ไม่ใช่เชื้อ SARS COV-2 หรือปัจจัยอื่นๆที่มีผลต่อการทดสอบ